عکاسی از کودکان بسیار چالش برانگیز است، زیرا کودکان عموما دوست ندارند برای دوربین ژست بگیرند؛ مخصوصا اگر سرگرم بازی یا کاری باشند که به آن علاقه خاصی دارند. حرکات کودکان بسیار سریع است و به عکاس فرصتی برای ثبت لحظه‌های ناب نمی‌دهد. به همین دلیل بیشتر عکس‌هایی که از کودکان گرفته می‌شود یا تار هستند یا خارج از فوکوس. برای ثبت عکسهای بهتر از کودکان، به چه مهارت‌هایی در عکاسی نیاز داریم؟
شما هم نمونه‌های بسیاری از عکسهای فوق‌العاده از کودکان دیده‌اید که تاثیرگذاری خاصی داشته‌اند و با نمونه‌های «به دوربین نگاه کن و لبخند بزن» تفاوت چشمگیری دارند. یک پرتره خوب شخصیت، انرژی و منحصر به فرد بودن کودک را بازتاب میکند.
اما مهمترین فاکتورها در عکاسی کودک کدام‌ها هستند؟
۱. روند کار را از قبل بررسی کنید، تجهیزات مورد نیاز را بشناسید و آنها را همراه داشته باشید
با وجود این که عکاسی از کودکان معمولا قابل پیش‌بینی نیست، اما سعی کنید تا حد امکان برای آن برنامه ریزی داشته باشید. اگر قصد دارید که در خانه از کودکان عکاسی کنید، تجهیزات مورد نیاز به خصوص برای تامین نور را همراه داشته باشید، فراموش نکنید که نور داخل به خوبی نور طبیعی نیست. برای جبران کمبود نور سعی کنید تا جایی که می‌توانید از فلاش دوربین استفاده نکنید و از فلاش بیرونی کمک بگیرید. فلاش دوربین معمولا سایه‌های شدید و ناخوشایندی در تصویر به وجود می‌آورند. اگر بیرون از خانه عکاسی می‌کنید، اصول اولیه نورسنجی را بشناسید. اگر نمی‌دانید تنظیمات دوربین‌تان را چطور به صورت دستی تغییر و تنظیم کنید، پیشنهاد می‌کنیم در برابر نور مستقیم و شدید خورشید عکاسی نکنید.
از چه تنظیماتی برای دوربین باید استفاده کنم؟
با توجه به این که کودکان سریع حرکت می‌کنند و در جایی ثابت باقی نمی‌مانند، تنظیمات دوربین را در حالتی قرار دهید که کنترل آن ساده باشد. مثلا می‌توانید دوربین را در حالت اولویت با دریچه دیافراگم (Av یا Tv در دوربین‌های کانن و A در دوربین‌های نیکون) قرار دهید. در این حالت می‌توانید عمق میدان را با تغییر دریچه دیافراگم به راحتی کم و زیاد کنید و به دوربین اجازه دهید تا سرعت شاتر متناسب را خودش انتخاب کند.
در محیط‌های کم نور احتمالا لازم است که مقدار عدد اف را کمترین انتخاب کنید تا سرعت شاتر نسبت زیادی را به دست آورید. اگر هوا تاریک‌تر و نور کمتر شود می‌تواند با تغییر مقدار ایزو، شرایط نوری مناسب برای عکاسی را فراهم کنید. فراموش نکنید که بالابردن بیش از حد مقدار ایزو ممکن است به نویزی شدن عکس بیانجامد اما گاهی مجبورید چنین جبران‌سازی‌هایی را انجام دهید. یادتان باشد بهتر است یک تصویر واضح به کمی نویز داشته باشید تا یک عکس عاری از نویز اما تار! اگر دوربین‌تان امکان «Auto ISO» دارد، آن را فعال کرده و مقدرا آن را به ۱۶۰۰ (دوربین فول فریم) یا ۸۰۰ (دوربین کراپ) تغییر دهید.
بهترین دوربین و لنز برای عکاسی از کودکان کدام است؟
هر دوربینی برای این منظور می‌تواند کارآمد باشد، اما بیش از همه دوربین‌های DSLR با یک لنز که دریچه دیافراگم بازی داشته باشد بسیار توصیه می‌شود. اگر نمی‌خواهید که برای عکاسی از کودکان بسیار هزینه کنید، یک دوربین متوسط مانند سری دوربین‌های Nikon D3000/D5000 یا Canon Digital Rebel کارایی‌های لازم برای خدف شما را دارد. قسمت مهمترخرید لنز است. لنزهای سریع علاوه بر کیفیت و کارایی بهتر در محیط‌های مختلف، کیفیت خوبی از بوکه نیز به دست می‌دهند. لنزهایی نظیر Nikon 35mm f1/8، Nikon 50mm f/1.8 و یا Canon 50mm f/1.8 گزینه‌های مناسبی برای این منظور با بودجه نسبتا کم هستند. قطعا با صرف هزینه بیشتر می‌توان لنزهایی نظیر Nikon 85mm f/1.4 یا Nikon 70-200mm VRQQ و یا Canon 70-200 f/2.8 را به دست آورد.
۲. سعی کنید سوژه را بهتر بشناسید و با او ارتباط بهتری برقرار کنید
اگر زمان کافی در اختیار دارید سعی کنید پیش از شروع عکاسی با کودک ارتباط دوستانه‌تری برقرار کنید و نوع شخصیت و علایق او را شناسایی کنید و کاری نکنید که کودک به این باور برسد که شما هم یک آدم بزرگ دیگری هستید که دائم به او در مورد کارهایی که باید یا نباید انجام دهد، گوشزد می‌کنید.
برای آنکه عکس‌هایی که ثبت می‌کنید طبیعی باشد، از کودکان نخواهید که برای دوربین لبخند بزنند. بلکه از معصومیت، سادگی و بازیگوشی آنها نهایت استفاده را ببرید و به عکس‌هایتان جلوه‌ای واقعی ببخشید. به کودک اجازه دهید بازی کند و از شرایط نهایت لذت را ببرد. دوربین را آماده کنید و از خانواده کودک بخواهید که او را صدا کنند، به محض آنکه به سمت شما نگاه کرد، روی چشم نزدیکتر به خودتان فکوس کنید و عکس بگیرید. فراموش نکنید حتی بدون خنده و لبخند هم می‌توان عواطف و حالات کودکان را منتقل کرد و عکس‌هایی به یاد ماندنی ثبت کرد.
۳. خلاق باشید و از لح‍ظه‌هایی که برای کار صرف می‌کنید نهایت لذت را ببرید
بهترین وقت برای آنکه بتوانید شخصیت کودک را به تصویر بکشید زمانی‌ست که او در حرکت و بازی است. از همین زمان‌ها حتی اگر ۱۵ دقیقه باشد می‌توانید دست‌کم ۳-۴ عکس فوق‌العاده ثبت کنید. این عکس‌ها را در کنار هم قرار دهید تا گویای یک داستان درباره کودک و حس و حالش باشد.
سعی کنید احساسات، شیطنت، حساسیت و ویژگی‌های کودک را در این مجموعه عکس نشان دهید. برای این کار همانطور که پیشتر هم اشاره شد باید با کودک ارتباط خوبی برقرار کنید و اجازه دهید تا کودک به شما عادت و اعتماد کند. به او اجازه دهید که به LCD دوربین‌تان نگاه کند و عکسهای خودش را ببیند، سوال کند و دوست شود.
۴. ابزارهای لازم برای سرگرم کردن کودک را همراه داشته باشید
دقیقا مانند بزرگسالان، کودکان نیز از دیدن یک اتاق پر از ابزارهای عجیب و یک فرد غریبه، نگران و عصبی می‌شوند. با توجه به این که می‌دانیم برقراری ارتباط با کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، کمک کردن به آرامش پیدا کردن آنها نیز بسیار مهم است. اما کودکان را بر خلاف بزرگسالان به راحتی می‌تواند آرام کرد. برای این منظور راهکارهای زیادی وجود دارد. اولین قدم این است که با پدر و مادرش مشورت کنید و از آنها درباره چیزهای مورد علاقه کودکشان سوال کنید. مقداری اسباب بازی، بادکنک، میوه و شکلات همراه داشته باشید. در عین حال که می‌توانید از این ابزارها در عکس‌هایتان نیز استفاده کنید، امکان خوبی برای برقراری یک ارتباط دوستانه با کودک نیز به دست خواهید آورد.
۵. پایین بیایید و هم‌قدشان شوید
نشستن و تا اندازه قد کودکان پایین آمدن در عکاسی از کودکان بسیار متداول است. برای آنکه عکسهای خوبی داشته باشید، علاوه بر کم کردن ارتفاع تا اندازه کودک، کمی خلاقیت نیز به خرج دهید تا عکس‌هایی که ثبت می‌کنید متفاوت تر باشند. مثلا از زوایای مختلف عکاسی کنید. جزییات اسباب بازی یا لباس کودک را به خوبی در تصویر نشان دهید. فراموش نکنید که با این عکس‌ها خاطراتی را برای آینده رقم می‌زنید، پس آنها را منحصر به فردتر کنید.
۶. به لباس، زمان و محل عکاسی توجه ویژه داشته باشید
محلی که برای عکاسی انتخاب می‌کنید در کیفیت عکس‌هایی که حاصل می‌شود بسیار مهم هستند. گاهی والدین به عکاس اجازه می‌دهند تا درباره محل عکاسی تصمیم‌گیری کند. در این شرایط بهتر است همیشه مکان‌هایی را از قبل در نظر داشته باشید.
پس‌زمینه و محیط اطراف هم حائز اهمین هستند. دقت کنید محلی که برای عکاسی انتخاب می‌کنید پس‌زمینه‌هایی که باعث شود توجه بیننده از سوژه منحرف شود و یا عکس را شلوغ کند، نداشته باشد. کودک باید در عکس واضح و برجسته باشد و پس‌زمینه دارای لطافتی متناسب با حال کودک باشد. دقت کنید که رنگ‌های شدید و ناخوشایند در پس‌زمینه و محیط اطراف کودک نباشد.
هرچند که کودک در آتلیه کودک باید لباس‌هایی را بپوشد که دوست دارد اما بهتر است آنهایی انتخاب شوند که با شخصیت وی همخوانی بیشتری داشته باشد. به پدر و مادرها پیشنهاد کنید که چندین دست لباس به همراه کلاه، عینک و چیزهای مشابه همراه داشته باشند تا بتوانید بهترین‌ها را در شرایط مختلف انتخاب و هماهنگ کنید.
و زمان نیز یک فاکتور مهم برای عکاسی است. سعی کنید از زمان‌هایی که سایه‌های شدید ایجاد می‌شوند، خودداری کنید. بهترین زمان برای عکاسی صبح‌های زود یا بعد از ظهر پیش از غروب آفتاب است. روزهای ابری نیز برای عکاسی مناسب هستند زیرا ابر از شدت نور آفتاب کم میکند و سایه‌ها تلطیف می‌شوند.
۷. دقت کنید که والدین کودک از تاکتیک‌ها و ایده‌های شما برای عکاسی از کودکشان رضایت داشته باشند
فرض را بر این نگذارید که هرچه شما در نظر دارید حتما مورد پسند خانواده کودک نیز هست. پیش از شروع کار کمی وقت بگذارید و برنامه و اهداف خود را برای کودکتان توضیح دهید. پس از آنکه از کیفیت و خوبی کار شما اطمینان پیدا کردند، در بهتر شدن نتیجه کار با شما همکاری خواهند کرد و در نتیجه با کودک بهتر و راحت‌تر می‌توانید تعامل داشته باشید.
۸. صبور باشید
عکاس کودکان بودن کار آسانی نیست. کودکان بسیار غیر قابل پیش‌بینی هستند. صبور باشید و به آنها اجازه دهید به شما و حضورتان عادت کنند. به والدین کودک اطمینان دهید که هیچ عجله‌ای ندارید و زمان زیادی را برای برقراری ارتباط با کودک اختصاص خواهید داد.
کودکان وقتی خسته هستند واکنش‌های متفاوتی از خودشان نشان می‌دهند. اگر از سوژه عکاسی بودن خسته شوند احتمالا می‌خواهند سراغ بازی دیگر در محل دیگری بروند. در این شرایط اگر فکر می‌کنید که عکس‌هایی که تاکنون ثبت کرده‌اید به اندازه کافی خوب نیستند با والدینش صحبت کنید و از آنها راهکارهایی بخواهید. می‌توانید با کمی شوخی، قلقلک یا ادا و شکلک درآوردن کودک را سرحال آورده و برای گرفتن چند عکس خوب دیگر آخرین تلاش‌ها را بکنید.
۹. زیاد عکس بگیرید
بله عکسهای خیلی زیادی باید بگیرید. نباید گوشه‌ای بنشینید و منتظر رسیدن لحظه ناب باشید زیرا این احتمال وجود دارد که حتی آن لحظه را نبینید. به کودک نزدیک شوید، بعد از او فاصله بگیرید. جا و زاویه دیدتان را عوض کنید و تمام حالات ممکن را امتحان کنید.
۱۰. ویرایش عکس‌ها را فراموش نکنید
این آخرین مرحله از کار است. عموما نیازی نیست در عکس کودکان ویرایش زیادی انجام دهید. اگر عکس ترکیب‌بندی خوبی داشته باشد، نیازی به پردازش آنچنانی نخواهد داشت، بخصوص درمورد عکس کودکان. سعی کنید عکس‌ها را در حالت طبیعی‌شان نگه دارید. تنها ویرایش‌های ساده و کوچک انجام دهید. به چشم‌ها توجه ویژه کنید و حواستان باشد که برق چشم‌ها به خوبی نمایان باشد.
